Rosja to kraj o ogromnym terytorium i wielkich kontrastach. Z jednej strony mamy zamożnych mieszkańców wielkich miast i wpływowych oligarchów, z drugiej ludność wsi i małych miasteczek, która często żyje poniżej granicy ubóstwa. W oficjalnej propagandzie Rosja jawi się swoim mieszkańcom jako kraj zamożny, wpływowy, o mocarstwowych ambicjach. Książki o Rosji dostępne na Zachodzie przedstawiają jednak jej zgoła inny obraz – imperium stopniowo chylącego się ku upadkowi, w którym korupcja i łamanie podstawowych praw człowieka są na porządku dziennym. Jaka jest współczesna Rosja i jaka czeka ją przyszłość?
Problemy Federacji Rosyjskiej pod rządami Władimira Putina
Przejęcie władzy przez Władimira Putina w 1999 r. zapoczątkowało wzrost gospodarczy Rosji, który trwa do dziś. Mimo więc tego, że Rosja nadal pozostaje krajem, w którym spora część społeczeństwa żyje w skrajnym ubóstwie, jest pozbawionych dostępu do prądu i nie ma praktycznie żadnych perspektyw na poprawę swojego losu, nie ulega wątpliwości, że sam kraj ma się znacznie lepiej niż w latach 90-tych XX w. Upadek Związku Radzieckiego zapoczątkował bowiem najtrudniejszy okres w dziejach powojennej Rosji, który niejako zahamowało przejęcie władzy przez Władimira Putina.
Książki o Rosji dostępne w Zachodniej Europie przedstawiają raczej jednoznaczny obraz obecnego przywódcy Federacji Rosyjskiej. Putin jawi się w nich jako żądna władzy za wszelką cenę jednostka, której rządy bywają często porównywane do terroru, jakim charakteryzowała się władza stalinowska.
Nie ulega jednak wątpliwości, że Putin pozostaje przy tym zręcznym politykiem, który przez dłuższy czas sprawnie lawirował między dążeniem do przywrócenia mocarstwowości Rosji a utrzymaniem neutralnych stosunków z Europą i resztą świata. Jego prawdziwe oblicze ukazała dopiero aneksja Krymu w 2014 r., a potwierdziła niczym nieuzasadniona inwazja na Ukrainę w 2022 r., która zapoczątkowała trwającą do dnia dzisiejszego wojnę – konflikt zbrojny, który pochłonął życie tysiąca niewinnych osób, zarówno po stronie ukraińskiej, jak i rosyjskiej.
System autorytarny w Federacji Rosyjskiej i wyzwania na przyszłość
Federacja Rosyjska oficjalnie posiada ustrój demokratyczny. Książki o Rosji faktycznie określają go jednak jako republikę autorytarną – system polityczny, w którym władza de facto skupia się w rękach jednego przywódcy oraz jego najbliższego środowiska. W Rosji, tak jak w każdym systemie autorytarnym, ważną rolę pełni cenzura, stopniowe ograniczanie swobód obywatelskich oraz łamanie praw człowieka. Przykładem takiego kierunku rosyjskiej polityki jest m. in. wdrożona w 2014 r. i zaostrzana w kolejnych latach Ustawa o zagranicznych agentach w Federacji Rosyjskiej. Jest to dobitny przykład łamania podstawowego prawa każdego człowieka, jakim jest wolność słowa.
Aktualna polityka wewnętrzna Rosji koncentruje się obecnie na strategicznym celu, jakim jest utrzymanie w kolejnych latach stabilności reżimu autorytarnego oraz przygotowanie płynnego przekazania władzy. Realizację tego celu utrudniają jednak pewne wyzwania – m. in. stale postępujące ubożenie ludności, wyczerpujące od względem finansowym prowadzenie wojny na Ukrainie, pogłębiające się rozczarowanie Rosjan aktualnym modelem rządów i prowadzoną przez niego polityką zagraniczną, a także starzenie się samego Władimira Putina, którego stan zdrowia, według zachodnich źródeł, pogarsza się z miesiąca na miesiąc.